Muña yura rikch'aq ayllu

Plantilla:Taxobox Muña yura rikch'aq ayllu (familia Labiatae icha Lamiaceae) nisqaqa huk yurakunap rikch'aq ayllunmi.

Tuktunkuna

Lamium: tuktu siq'intin.

Tuktunkunaqa iskay yumanayuqmi, pichqantin raphimuyum, iskaykinraymi.

Pichqantin akilla raphi huñusqam, chay akillaqa pichqa kiruyuq, iskay wirp'ayuqmi. Pichqantin wayta raphi huñusqam, iskay wirp'am. Tawantin sisa raphinmi, icha iskaynintinmi. Iskaynintin ruru raphi huñusqam, hawa tiyaqmi.

Tuktu minuywanqa kay hinam: $\downarrow K_{(5)}[C_{(5)}{A}_{4-2}]G_{\underset{\_}{(|2)}}$

Rurunqa rakikuqmi.

Rikch'aqkuna

Kaymi huk muña hina yurakuna:

rumiru

• mikhurana (Origanum majorana)
• unquy yuyu (Origanum vulgare)
• muña (Minthostachys: Minthostachys setosa, Minthostachys spicata)
• ispiha muña (Mentha spicata syn. viridis)
• sallika, rumiru (Rosmarinus officinalis)
• waqarimallku, waqa (Aegiphila peruviana)

q'uwa

• ñukch'u, sipita (Salvia sp.)
  • urqu ñukch'u (Salvia oppositiflora)
  • q'uwa (Salvia officinalis)
  • mayt'u ñukch'u (Salvia revoluta)
  • hatun ñukch'u (Salvia sagittata)